Dizüstü Bilgisayar Pilinizi Aşırı Şarj Edebilir misiniz?
Her pil, sınırlı sayıda şarj ve deşarj döngüsünü sürdürebilir ve bu süreden sonra hızla yıpranmaya başlar.Dünya çapında tüm yeni dizüstü bilgisayarlara güç sağlamak için iki tür pil kullanılıyor: lityum iyon ve lityum polimer. Bu piller farklı teknolojiler kullanılarak üretilseler de benzer şekilde çalışıyorlar.
Peki, kullanırken şarj etmek pil ömrüne zarar verir mi?
Lityum bazlı bir pil, sürekli prize takılı kalsa bile aşırı şarj edilemez, çünkü tam şarj olduğu anda (%100) dahili devre, voltaj düşene kadar daha fazla şarj olmasını engeller.
Aşırı şarj mümkün olmasa da, dizüstü bilgisayar pilinizi boş tutmak bir sorundur. Pilinizi uzun süre boş bir durumda tutmak, tekrar şarj olma veya tamamen şarj olma potansiyeline zarar verebilir.
Ancak dizüstü bilgisayarınızı prize takılı tutmanın cevabı o kadar basit değil çünkü bu birkaç faktöre bağlı.
Lityum piller dengesiz özellikleriyle bilinir. Voltaj seviyesi, sıcaklık ve şarj edilme sayısı gibi çeşitli faktörler zamanla kalitelerinin bozulmasına katkıda bulunur.
Şarj sırasında yüksek voltaj seviyeleri akünün ömrünü kısaltabilir, 30°C'nin üzerindeki sıcaklıklar ise akünün ciddi şekilde hasar görmesine neden olabilir.
Pil Deşarj Döngüsünü İyileştirin
Battery University'nin yaptığı bir araştırmaya göre , akünüzü %100 şarj etmeyerek (4,2v şarj/hücre) deşarj döngüsünü uzatabilirsiniz.Aşağıdaki tabloya göre, akünüzü %85-90'a kadar şarj ettiğinizde, deşarj döngüsü 300-500'den 600-1000'e çıkacaktır.
Benzer şekilde, %70-75'lik daha düşük bir şarj (4v şarj/hücre) deşarj döngülerini dört katına çıkaracaktır. Ancak bu aynı zamanda pilin tek bir şarjla o kadar uzun süre dayanmayacağı anlamına da gelir.
Çalışmada, Lityum piller için optimum şarj voltajının, pil şarjının yaklaşık %60'ına denk gelen 3,92 V/hücre olduğu sonucuna varıldı.
Aşırı Sıcaklık Geri Dönüşü Olmayan Hasarlara Neden Olur?
30°C'nin üzerindeki sıcaklıklar pilin ömrünü kısaltabilir. Dizüstü bilgisayarınızı yukarıda belirtilen sıcaklığın üzerinde oda sıcaklığında veya dışarıda bırakmak bile piline zarar verebilir.Lityum bazlı pillerin toplam şarj tutma kapasitesi, üretimden yeni çıktıktan sonra bozulmaya başlar ve kaçınılmaz olarak bir yıl içinde azalacaktır. Ancak, onları yüksek sıcaklıklara maruz bırakmak, şarj tutma yeteneklerini daha da azaltır.
Çalışmada ayrıca, bir pil için en zararlı durumun, pilin 30°C'nin üzerindeki yüksek sıcaklıklarda tam şarjla saklanması olduğu belirtiliyor.
60°C sıcaklıkta %100 şarjlı bir pili saklamak, pilin sadece üç ayda %40'tan fazla kapasitesini kaybetmesine neden olur. Aynı sıcaklıklarda %40 şarjla saklamak ise bir yıl içinde %25 şarj tutma kapasitesini kaybetmesine neden olur.
Dizüstü bilgisayarınızı %100 şarjla prize takılıyken yüksek sıcaklıklarda çalıştırmanız da önerilmez.
Sıcaklıklar ortam sıcaklığını değil, pilin sıcaklığını ifade eder. Dizüstü bilgisayarınızı yastık veya havalandırması iyi olmayan bir yer gibi ısının hapsedildiği bir yerde tutuyorsanız, pilin sıcaklığı da etkilenebilir.
Fişe Takılıyken Pili Çıkarmak mı?
Isınma bir sorun olmaktan çıkana kadar, cihaz prize takılıyken pili çıkarmanıza veya pilin aşırı şarj olması konusunda endişelenmenize gerek yok.Her şirketin, pil takımıyla oynanıp oynanmaması veya pil tamamen şarj olduğunda cihazın prize takılı bırakılması konusunda kendi önerileri vardır.
- HP, bir dizüstü bilgisayarın iki haftadan uzun süre sürekli şarj edilmemesi gerektiğini belirtiyor.
- Dizüstü bilgisayarınızı her zaman prize takılı bırakırsanız Dell'in hiçbir sorunu olmaz.
- Acer, prize takılıyken her zaman pili çıkarmanızı istiyor.
- Apple'a göre, "Taşınabilir cihazınızı her zaman prize takılı bırakmak önerilmez ve ideal kullanıcı, dizüstü bilgisayarını trende kullanan ve ardından şarj etmek için ofiste prize takan bir yolcu olurdu. Bu, pilin sürekli akmasını sağlar."
Dizüstü bilgisayarınızı her zaman prize takılı tutmanız gerekip gerekmediğine dair kesin bir cevap yoktur; duruma bağlıdır.
Pil %100 şarjdayken sisteminizi prize takılı tutmak, serin sıcaklıklarda çalışıyorsanız sorun olmayacaktır. Ancak, sıcaklıklar yüksekse ve pil tamamen şarj edilmişse, bu durum pile zarar verebilir.
Pili çıkarırsanız, boşalmış bir durumda saklamayın. Lütfen pili en az %50'ye kadar şarj edin ancak bazen geri dönüşü olmayan derin deşarj durumuna düşmemek için %75'ten fazla şarj etmeyin.
Piliniz sonsuza kadar dayanmaz ve sonunda şarj tutma kapasitesinin bozulması kaçınılmazdır. Boşalma döngüsünü uzatabilir ve şarj tutma yeteneğini kaybettiği hızı azaltabilirsiniz.